Zastrzeżenia wobec Sądu Najwyższego

Polska narusza prawo UE, ponieważ zezwala Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego – której niezależność i bezstronność nie jest zagwarantowana – podejmować decyzje w sprawach, które mają bezpośredni wpływ na sędziów i sposób wykonywania ich funkcji – utrzymuje KE. Dlatego Komisja podjęła decyzję o skierowaniu dodatkowej uzasadnionej opinii dotyczącej naruszenia przez Polskę zasad praworządności.

3 grudnia 2020 r. Komisja przekazała Polsce dodatkowe wezwanie do usunięcia uchybienia, dodając nowy zarzut do postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczętego 29 kwietnia 2020 r. Odpowiedź Polski na dodatkowe wezwanie do usunięcia uchybienia nie rozwiewa obaw Komisji. Z tego względu Komisja zdecydowała się podjąć kolejne działanie w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego i przekazać Polsce dodatkową uzasadnioną opinię.

Komisja uważa, że Polska narusza prawo UE, ponieważ zezwala Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego – której niezależność i bezstronność nie jest zagwarantowana – podejmować decyzje w sprawach, które mają bezpośredni wpływ na sędziów i sposób, w jaki wykonują swoje funkcje. Dotyczy to spraw takich jak uchylenie immunitetu sędziego w celu pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej, a następnie zawieszenie w czynnościach służbowych i obniżenie wynagrodzenia. Izba Dyscyplinarna rozstrzyga także w sprawach związanych z prawem pracy, zabezpieczeniem społecznym i przejściem w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego.

Przyznając Izbie Dyscyplinarnej uprawnienia, które mają bezpośredni wpływ na status sędziów i wykonywanie przez nich działalności orzeczniczej, ustawodawstwo polskie zagraża zdolności właściwych sądów do zapewniania skutecznego środka ochrony prawnej zgodnie z wymogiem ustanowionym w art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE. Dla sędziów sama perspektywa postępowań prowadzonych przeciwko nim przez organ, którego niezależność nie jest zagwarantowana, ma „efekt mrożący” i może wpływać na ich niezawisłość.

Polska ma jeden miesiąc na udzielenie odpowiedzi na tę dodatkową uzasadnioną opinię i podjęcie niezbędnych działań zapewniających zgodność z prawem UE. W przeciwnym razie Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości.

Fot. AdobeStock