Działania te, które wydają się dyskryminacyjne i niezgodne z zasadami WTO, wpływają negatywnie na eksporterów zarówno na Litwie, jak i w innych państwach UE, ponieważ dotyczą także produktów w których produkcji uczestniczyła Litwa, eksportowanych z innych krajów UE. Ponieważ problemu nie udało się rozwiązać na zasadzie dialogu dwustronnego, UE zdecydowała o uruchomieniu przeciwko Chinom procedury rozstrzygania sporów. Rozpoczęte dziś konsultacje w ramach WTO stanowią pierwszy etap procedury.
Wiceprzewodniczący wykonawczy i komisarz do spraw handlu ValdisDombrovskis powiedział: – Decyzja o uruchomieniu procedury w ramach WTO nie przyszła nam łatwo. Po wielu nieudanych próbach rozwiązania tego problemu w kontaktach dwustronnych nie widzimy jednak innej możliwości niż zwrócenie się do WTO o przeprowadzenie z Chinami konsultacji w ramach procedury rozstrzygania sporów. UE jest zdeterminowana, by działać jednomyślnie i bezzwłocznie reagować na łamanie zasad WTO, które zagraża integralności naszego jednolitego rynku.Jednocześnie będziemy prowadzić działania dyplomatyczne, żeby załagodzić sytuację.
W ciągu ostatnich tygodni Komisja Europejska skumulowała dowody stosowania przez Chiny różnego rodzaju ograniczeń. Obejmują one m.in. odmowy odpraw celnych towarów z Litwy, odrzucenia wniosków o pozwolenie na przywóz litewskich produktów oraz naciski na przedsiębiorstwa z siedzibami w innych państwach członkowskich, by te wyeliminowały litewskie czynniki produkcji ze swoich łańcuchów dostaw, w przypadku eksportu do Chin.
Komisja rozbudowuje swój zestaw autonomicznych środków, aby radzić sobie z takimi przypadkami w przyszłości. W zeszłym miesiącu Komisja przyjęła wniosek w sprawie instrumentu chroniącego przed wymuszaniem, który zapewni UE więcej możliwości reagowania w przypadkach stosowania wymuszania ekonomicznego. Wniosek jest obecnie przedmiotem dyskusji na forum Parlamentu Europejskiego i Rady UE.
Kontekst
Od grudnia 2021 r., bez zawiadomienia UE lub litewskich organów, Chiny znacznie utrudniają lub de facto uniemożliwiają import produktów z Litwy lub produktów z nią powiązanych, a także eksport do tego kraju. Komisja wielokrotnie poruszała tę kwestię z chińskimi władzami.
Dalsze kroki
Pierwszym etapem procedury rozstrzygania sporów w ramach WTO jest wniosek o konsultacje, w trakcie których UE skieruje do Chin oficjalne zapytanie o udzielenie informacji na temat stosowanych środków, w celu znalezienia zadowalającego rozwiązania. Jeżeli w ciągu 60 dni konsultacje nie zakończą się pozytywnym wynikiem, UE będzie mogła wystąpić o utworzenie zespołu orzekającego, który rozstrzygnie sprawę.
