W stronę odnowy partnerstwa Afryka-UE

Społeczeństwa afrykańskie i europejskie zmagają się ze wspólnymi problemami i wyzwaniami – np. pandemią koronawirusa czy zmianą klimatu – co stwarza potrzebę bliższej i sprawiedliwszej współpracy.

W marcu 2021 r. posłowie przegłosowali propozycje Parlamentu nt nowej strategii UE-Afryka, kładącej fundamenty pod partnerstwo odzwierciedlające interesy obu stron i dające krajom afrykańskim środki do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.

Rozwój społeczny w centrum przyszłej strategii

Populacja Afryki jest najmłodsza na świecie, a każdego miesiąca na rynek pracy wchodzi ok. milion Afrykańczyków. Jednak ponad 390 milionów ludzi żyje poniżej progu ubóstwa, a mniej niż 10% osób w wieku 18-24 lat uczestniczy w jakiejś formie kształcenia lub szkolenia pomaturalnego.

Inwestowanie w ludzi jest zatem postrzegane jako kluczowy filar strategii UE-Afryka, ogłoszonej przez Komisję Europejską w marcu, której priorytetami są walka z nierównościami, młodzież i wzmocnienie pozycji kobiet.

Autorka sprawozdania PE Chrysoula Zacharopoulou (Renew Europe, Francja) podkreśla potrzebę zapewnienia dostępu do wysokiej jakości edukacji i zapewnienia młodym ludziom, zwłaszcza kobietom i dziewczętom, umiejętności niezbędnych do wejścia na rynek pracy.

Godne warunki pracy są postrzegane jako klucz do zapewnienia perspektyw dla szybko rosnącej populacji. Idzie to w parze z systemami ochrony socjalnej sprzyjającymi włączeniu społecznemu, środkami zapobiegającymi pracy dzieci i pracy przymusowej oraz przejściem z gospodarki nieformalnej na formalną. Sektor nieformalny stanowi prawie 86% całego zatrudnienia w Afryce.

Nowa strategia powinna również poprawić opiekę zdrowotną i wzmocnić krajowe systemy opieki zdrowotnej, zwiększając ich odporność na przyszłe kryzysy. Posłowie chcą zintensyfikować współpracę UE-Afryka w zakresie badań i innowacji w dziedzinie zdrowia, aby pobudzić lokalną produkcję sprzętu i leków.

Zmniejszenie zależności Afryki od importu

Relacje UE-Afryka „muszą wyjść poza relację darczyńca-odbiorca”, czytamy w sprawozdaniu; podkreślono również znaczenie wspierania krajowej produkcji w Afryce poprzez zrównoważone inwestycje.

Posłowie proponują również pobudzenie handlu wewnątrz Afryki poprzez kontynentalną strefę wolnego handlu, inwestycje w infrastrukturę transportową i lepszy dostęp do rynków światowych.

Partnerstwa publiczno-prywatne oraz finansowanie małych i średnich przedsiębiorstw uważa się za niezbędne, ponieważ MŚP stanowią 95% przedsiębiorstw w Afryce. Oczekuje się, że sektor prywatny będzie miał decydujące znaczenie w odbudowie po koronawirusie.

Wszystkie umowy powinny być zgodne z prawami człowieka, normami pracy i normami środowiskowymi oraz celami zrównoważonego rozwoju ONZ, zastrzegają posłowie.

W sprawozdaniu wezwano również międzynarodowych pożyczkodawców, takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy, do dalszych działań w celu zmniejszenia poziomu zadłużenia krajów afrykańskich, które zwiększyły się przez pandemię.

Partnerzy w ekologicznej i cyfrowej transformacji

Afryka jest najmniej odpowiedzialna za zmianę klimatu, ale to na nią spada główny ciężar jej efektów: do 2030 r. nawet 118 mln ludzi żyjących w skrajnym ubóstwie w Afryce będzie narażonych na susze, powodzie i ekstremalne upały, jeśli nie zostaną wprowadzone odpowiednie środki zaradcze – wynika ze sprawozdania z 2021 r. autorstwa Światowej Organizacji Meteorologicznej, wyspecjalizowanej agencji ONZ.

Africa bears the least responsibility for climate change, but it is bearing the brunt of its impact: up to 118 million extremely poor people will be exposed to drought, floods and extreme heat in Africa by 2030, if adequate response measures are not put in place, according to a 2021 report by the World Meteorological Organisation, a specialised agency of the United Nations.

W sprawozdaniu wezwano do przejścia na czystą gospodarkę o obiegu zamkniętym poprzez inwestycje w zrównoważony transport, zieloną infrastrukturę i energię odnawialną. Podkreślono również potrzebę ochrony niepowtarzalnej różnorodności biologicznej Afryki oraz społeczności tubylczych, a także zapewnienia sprawiedliwej i zrównoważonej eksploatacji surowców, które stanowią 49% importu UE z Afryki.

Według posłów, partnerstwo na rzecz zrównoważonego rolnictwa powinno być w centrum stosunków UE-Afryka, aby opracować przyjazne dla środowiska metody uprawy roli, wzmocnić elastyczność rolników i zająć się problemem zakłóceń w systemie żywnościowym, pogłębionych przez zamknięcia granic z powodu kryzysu koronawirusowego.

Transformacja cyfrowa odegra kluczową rolę w modernizacji sektora rolnego, ale także w sferze edukacji, zatrudnienia, zdrowia i udziału obywateli w podejmowaniu decyzji politycznych.

Polityka migracyjna oparta na solidarności i wspólnej odpowiedzialności

Od 2015 r. UE i kraje afrykańskie wypracowały wspólne podejście do zarządzania przepływami migracyjnymi, co doprowadziło do ograniczenia nielegalnej migracji i poprawy współpracy w walce z przemytem migrantów. Jednak poważne wyzwania nadal istnieją – w Afryce Subsaharyjskiej przebywa ponad jedna czwarta uchodźców na świecie, a szlaki przez Morze Śródziemne nadal zbierają śmiertelne żniwo i napędzają siatki przestępcze.

Posłowie podkreślają, że nowe partnerstwo UE-Afryka musi stawiać na pierwszym miejscu godność uchodźców i migrantów, traktując migrację jako wspólną odpowiedzialność docelowych krajów europejskich i afrykańskich krajów pochodzenia. Podkreślają również potrzebę zajęcia się pierwotnymi przyczynami wysiedleń, zagwarantowania sprawiedliwych procedur azylowych i ustanowienia polityki migracji cyrkulacyjnej (czyli tymczasowej i zazwyczaj powtarzającej się), która stworzyłaby możliwości dla wykwalifikowanych i niewykwalifikowanych pracowników.

Co dalej?

Przyszłe partnerstwo między UE a Afryką będzie omawiane na szóstym szczycie Unia Europejska – Unia Afrykańska w Brukseli 17-18 lutego 2022 roku. Będzie to pierwszy szczyt zorganizowany od 2017 roku.

Szefowie państw i rządów, wraz z ekspertami ds. polityki, wezmą udział w serii tematycznych okrągłych stołów poświęconych takim zagadnieniom jak finansowanie wzrostu gospodarczego, produkcja szczepionek i zmiana klimatu. W planach jest również przyjęcie wspólnej deklaracji w sprawie wspólnej wizji na rok 2030.

„Szczyt UE-UA musi położyć fundamenty pod silniejsze, bardziej strategiczne i zorientowane na wyniki partnerstwo oparte na wspólnych wartościach, aby promować pokój, dobrobyt, stabilność i bezpieczeństwo. Partnerstwo to musi doprowadzić do realizacji agendy ONZ 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz porozumienia paryskiego w sprawie zmiany klimatu, a także musi wykorzystać szansę na lepszą odbudowę po kryzysie wywołanym przez COVID-19″ stwierdził Parlament w przesłaniu przygotowanym na szczyt.

Fot. www.socialistsanddemocrats.eu