Unia patrzy na sąsiadów
W maju 2011 r., w trakcie radykalnych przemian w państwach objętych polityką południowego sąsiedztwa, UE zakończyła dogłębną analizę europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS). Zgodnie z założeniem „więcej reform – więcej funduszy”, zaangażowane kraje reformatorskie objęte polityką południowego i wschodniego sąsiedztwa miałyby otrzymać większe wsparcie unijne.

W pakiecie dotyczącym europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS) przedstawionym przez Catherine Ashton, wysoką przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/wiceprzewodniczącą Komisji, oraz Štefana Füle, unijnego komisarza ds. rozszerzenia i europejskiej polityki sąsiedztwa, oceniono pierwszy rok realizacji nowej strategii. Przedstawiono w nim również plan działań służący zwiększeniu tempa realizacji Partnerstwa Wschodniego.

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy UE podjęła zdecydowane działania w odpowiedzi na szybko zmieniającą się sytuację w państwach sąsiadujących. We wspólnym komunikacie oceniono efekty nowej polityki:

– UE zmieniła przeznaczenie programów pomocy: w latach 2011-2013, za pośrednictwem nowych innowacyjnych programów, udostępniono środki w wysokości 1 mld euro; są to odpowiednio program SPRING w przypadku południowego sąsiedztwa i EaPIC w przypadku sąsiedztwa wschodniego. Zwiększono również o 1,15 mld euro kwotę pożyczek udzielanych przez Europejski Bank Inwestycyjny oraz rozszerzono działania Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju na południowych sąsiadów UE.
– Stosując podejście „więcej reform – więcej funduszy”, UE wspiera partnerów przeprowadzających reformy polityczne. W 2011 r. UE podwoiła wysokość pomocy finansowej przeznaczonej dla Tunezji z 80 mln do 160 mln euro. UE ograniczyła również niezwłocznie stosunki z państwami, w których rażąco naruszane są prawa człowieka, oraz nałożyła szeroko zakrojone sankcje wobec wspomnianych reżimów, a środki pomocowe ukierunkowała na wsparcie społeczeństwa obywatelskiego i zagrożonej ludności.
– Wznowieniu oficjalnych rozmów „5+2” w sprawie rozstrzygnięcia konfliktu naddniestrzańskiego w Republice Mołdowy towarzyszyło zacieśnienie współpracy z rządem, wdrożenie na dużą skalę środków służących budowaniu zaufania oraz stopniowy przegląd unijnych sankcji wobec Naddniestrza.
– Instrument na rzecz społeczeństwa obywatelskiego we wszystkich krajach objętych EPS, na który w 2011 r. przeznaczono 26 mln euro, działa od września 2011 r.; na jego realizację w latach 2012 r. i 2013 r. przewidziano podobne kwoty.