Statki pod nadzorem
Każdego roku złomowanie obejmuje ponad 1000 dużych statków handlowych. Wiele z nich jest demontowanych na plażach południowej Azji, w stoczniach, które często nie spełniają norm niezbędnych do właściwego zagospodarowania materiałów niebezpiecznych zawartych w statkach wycofanych z eksploatacji. Podniesienie standardów w zakresie ich recyklingu należy do priorytetów UE.

– Chociaż praktyki w sektorze recyklingu statków uległy poprawie, wiele obiektów nadal działa w niebezpiecznych i szkodliwych warunkach. Celem niniejszego wniosku jest zagwarantowanie recyklingu starych statków w sposób pozwalający na poszanowanie zdrowia pracowników i środowiska. Jest to wyraźny sygnał wzywający do szybkich inwestycji w modernizację obiektów recyklingu
– stwierdził komisarz ds. środowiska Janez Potočnik. Rozporządzenie zaprezentował wraz z wiceprzewodniczącym Komisji odpowiedzialnym za transport, Siimem Kallasem.

Nowe przepisy, które przyjmą postać rozporządzenia, przewidują system przeglądów, wydawania świadectw i zezwoleń dla dużych handlowych statków morskich pływających pod banderą państwa członkowskiego UE, który obejmie cały cykl ich życia od budowy po eksploatację i recykling.

System opiera się na Międzynarodowej konwencji z Hong Kongu o bezpiecznym i ekologicznym recyklingu statków, przyjętej w 2009 r. Celem wniosku jest szybkie wdrożenie postanowień konwencji bez konieczności oczekiwania na jej ratyfikację i wejście w życie, bowiem proces ten może zająć wiele lat. W celu przyspieszenia formalnego wejścia w życie konwencji, Komisja przedstawiła również projekt decyzji zobowiązującej państwa członkowskie do jej ratyfikowania.

Zgodnie ze wspomnianym systemem dla statków europejskich należy sporządzić wykaz materiałów niebezpiecznych znajdujących się na ich pokładzie oraz złożyć wniosek o świadectwo inwentaryzacji. Zanim statek zostanie oddany do stoczni złomowej, należy zmniejszyć liczbę materiałów niebezpiecznych znajdujących się na jego pokładzie (w tym w pozostałościach ładunku, paliwie itd.).

Stocznie złomowe będą musiały spełnić określone wymogi w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa w celu włączenia do wykazu autoryzowanych stoczni złomowych na całym świecie. Statki europejskie będą mogły być poddawane recyklingowi wyłącznie w stoczniach znajdujących się w tym wykazie. Niektóre wymogi, które muszą zostać spełnione przez stocznie złomowe, są bardziej rygorystyczne niż wymogi konwencji z Hong Kongu. Pozwolą one na lepszą identyfikowalność europejskich statków oraz zagwarantują gospodarowanie odpadami pochodzącymi z demontażu (oraz ewentualnymi materiałami niebezpiecznymi) w sposób bezpieczny dla środowiska.

W celu zapewnienia przestrzegania przepisów rozporządzenia we wniosku wprowadzono wymóg, aby właściciele statków powiadamiali organy krajowe o zamiarze poddania statku recyklingowi. Dzięki porównaniu wykazu statków, którym wydano świadectwa inwentaryzacji z wykazem statków, które zostały poddane recyklingowi w upoważnionych obiektach, organy te będą mogły łatwiej rozpoznać przypadki nielegalnego recyklingu. Przewidziane w rozporządzeniu sankcje będą również bardziej szczegółowe i dokładne.