Schengen do poprawki
Musimy poprawić zasady Schengen – mówił na zakończenie szczytu, przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy.

Już w maju Komisja Europejska, poproszona w tej sprawie przez rządy Francji i Włoch, zapowiedziała, że może się podjąć przygotowania przepisów, określających w jakich sytuacjach i na jakich warunkach, poszczególne kraje Unii Europejskiej, w sytuacji zagrożenia, mogłyby przywracać kontrole graniczne, na wewnętrznych granicach UE.Była to odpowiedź na kryzys związany z lawinowym napływem imigrantów z Afryki Północnej, którzy docierali głównie do Włoch. Spór na linii Włochy – Francja dotyczył ponad 20 tysięcy imigrantów z Tunezji, którzy nielegalnie przypłynęli na włoską wyspę Lampedusa, a następnie przejeżdżali przez otwartą granicę do Francji.

Obradujący w Brukseli przywódcy 27 krajów zdecydowali, że Komisja Europejska ma do września zaproponować szczegóły zmian w przepisach dotyczących strefy Schengen: kto i kiedy będzie mógł czasowo zastosować ten tzw. mechanizm obronny.

Komisja Europejska uważa, że to ona powinna decydować, czy dany kraj jest uprawniony do czasowego wprowadzenia kontroli na granicy. Część krajów UE uważa, że decyzję w tej sprawie powinny podejmować samodzielnie poszczególne rządy. Zdaniem Polski, taką decyzję powinna podejmować jednak instytucja unijna, np. Rada ds. wewnętrznych, a nie rząd zainteresowanego państwa.

O czasowym przywracaniu kontroli granicznej mówi art. 23 kodeksu Schengen. Zezwala on na czasowe (do 30 dni) przywrócenie kontroli na wewnętrznych granicach – w sytuacjach, kiedy zagrożony jest porządek publiczny lub bezpieczeństwo, np. podczas dużych imprez sportowych.

Dodatkowe informacje:
Układ z Schengen został podpisany dnia 14 czerwca 1985 r. przez Belgię, Niemcy, Francję, Luksemburg i Niderlandy. Dzięki zniesieniu systematycznych kontroli na granicach wewnętrznych, umożliwia on swobodny przepływ osób w strefie Schengen.

Strefa Schengen obejmuje obecnie terytoria 25 państw członkowskich Schengen, tj. państw UE (Austria, Belgia, Dania, Estonia, Francja, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niderlandy, Niemcy, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy) oraz trzech stowarzyszonych państw spoza UE (Norwegia, Islandia i Szwajcaria). Bułgaria, Rumunia i Cypr obecnie tylko częściowo stosują dorobek Schengen, dlatego na granicach z tymi państwami członkowskimi nadal przeprowadzane są kontrole graniczne.

Kodeks graniczny Schengen (rozporządzenie (WE) nr 562/2006 ) wszedł w życie dnia 13 października 2006 r. Kodeks scala i rozwija przepisy prawne Schengen. Tytuł III kodeksu przewiduje brak jakichkolwiek kontroli osób przekraczających granice wewnętrzne pomiędzy państwami strefy Schengen.