Zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału otrzymane wyniki dotyczące obszarów polityki zarządzanych przez Komisję stale ulegają poprawie, a poziom błędu nadal się obniża w takich obszarach działania jak badania, pomoc zewnętrzna, rozwój i rozszerzenie. W dziedzinie rolnictwa sytuacja jest nadal stabilna, z poziomem błędu bliskim pułapowi ustanowionemu przez Trybunał. Płatności bezpośrednie na rzecz gospodarstw rolnych, które wyniosły 39,7 miliardów euro, były wolne od istotnych błędów.

W zakresie polityki spójności – obszaru, w którym państwa członkowskie zarządzają bezpośrednio projektami mającymi na celu pobudzanie konkurencyjności i wzrostu regionów w całej Europie – poziom błędu nieznacznie wzrósł w stosunku do wyników z 2009 r. Jest to częściowo spowodowane faktem, iż z budżetu na 2010 r. trzeba było sfinansować wiele programów, których realizację rozpoczęto w latach poprzednich. Zatem wielkość płatności podlegających złożonym zasadom kwalifikowalności znacząco wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim, zwiększając tym samym ryzyko błędu. W odniesieniu do polityki spójności poziom błędu utrzymuje się jednak sporo poniżej poziomu stwierdzonego w latach od 2006 do 2008, głównie dzięki ogólnej poprawie środków zapobiegawczych i naprawczych oraz bardziej restrykcyjnym przepisom w ramach zarządzania i kontroli w obecnym okresie programowania. Środki te są zasadniczo wdrażane w państwach członkowskich i regionach, w których odnotowuje się najwięcej błędów.

W zeszłym roku Komisja wielokrotnie sięgała po środki naprawcze, takie jak przerwanie i zawieszenie płatności dla państw członkowskich, gdy miała wątpliwości co do sposobu wykorzystania pieniędzy. Przykładowo w 2010 r. Komisja tymczasowo zablokowała płatności w wysokości 2,15 miliarda euro w samym tylko Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego. Od zeszłego roku regularnie korzystano z możliwości przerwania płatności i zastosowano ją już w ponad stu przypadkach. Ponadto w 2010 r. w całym budżecie odzyskano lub skorygowano 1,55 miliarda euro, co stanowi wzrost o 10 proc. w stosunku do 2009 r. W odniesieniu do skuteczności systemów wykrywania i korygowania błędów Trybunał Obrachunkowy uważa, że mimo iż w przypadku niektórych rozdziałów systemy uznano za jedynie częściowo skuteczne, to 90 proc. wszystkich błędów stwierdzonych w próbkach zostaje wykryte poza Komisją, na poziomie beneficjentów.

Kontekst

Błędy nie oznaczają, że unijne pieniądze przepadają, są marnowane lub narażone na oszustwa. Gdy Trybunał Obrachunkowy nawiązuje do poziomu błędu, oznacza to, że należało nie wypłacać pieniędzy, ponieważ projekt nie spełnił wszystkich warunków, aby kwalifikować się do wsparcia finansowego UE, bądź też w procedurze związanej z projektem wystąpiły się błędy. Na przykład zasady udzielania zamówień publicznych mogły nie być właściwie przestrzegane lub mogły wystąpić błędy w obliczaniu wydatków. W przypadku zaistnienia błędów przewidziano mechanizmy ich wykrywania i korygowania, a Komisja podejmuje wszelkie niezbędne środki w celu ochrony unijnego budżetu.

Zgodnie z Traktatem (art. 317 TFUE) Komisja wykonuje budżet na własną odpowiedzialność. Jednak w ramach zarządzania dzielonego (w tym np. rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich, polityki regionalnej i polityki społecznej oraz programów w zakresie rybołówstwa stanowiących około 80 proc. unijnego budżetu), kontrole pierwszego stopnia przeprowadzane są przez organy krajowe. Opracowują one i wdrażają swoje własne systemy podlegające audytowi Komisji i Trybunału Obrachunkowego.

Komisja podjęła w swoich wnioskach wiele kroków w odniesieniu do nowej generacji programów (lata 2014-2020), aby dalej ulepszać zarządzanie funduszami UE. Obejmują one bardziej restrykcyjne środki naprawcze (gdy państwa członkowskie nie zapobiegają nieprawidłowościom w odpowiednim czasie), nowy system monitorowania postępu w osiąganiu ustalonych celów oraz nowe ramy kontroli, które będą wymagać, aby krajowe instytucje zarządzające podpisały poświadczenie wiarygodności swoich sprawozdań finansowych. Ponadto w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przez Komisję lub Trybunał Obrachunkowy proponuje się, aby Komisja mogła anulować część lub całość wkładu UE w dany program i zażądać jego zwrotu od państwa członkowskiego. Oznaczałoby to, że państwa członkowskie traciłyby unijne fundusze, jeżeli nie stwierdziłyby i nie skorygowały nieprawidłowości przed złożeniem do Komisji wniosku o zwrot kosztów.