7 czerwca 2019 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego odbyła się debata pn. „15 lat Polski w Unii Europejskiej”. Organizatorami wydarzenia byli: Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct – Gdańsk, Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Gdańsku oraz Samorząd Województwa Pomorskiego. Celem debaty było podsumowanie 15 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, omówienie wyzwań, przed którymi stoją teraz kraje członkowskie, jak np. Brexit, a także próba umiejscowienia Polski w strukturze wspólnoty w jej obecnym kształcie. Debata podzielona była na 4 panele dyskusyjne, które skupiały się na poszczególnych aspektach członkostwa Polski w UE. W każdym panelu wypowiadali się goście związani z poszczególnymi elementami debaty. Spotkanie otworzyli: dyrektor Biura Współpracy Zagranicznej UMWP – Krystyna Wróblewska, koordynator Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Gdańsku – Agata Birecka oraz kierownik Punktu Informacji Europejskiej Europe Direct – Gdańsk: Jarosław Sikorski.
Debata rozpoczęła się panelem politycznym, którego uczestnikami byli: Filip Skawiński – analityk polityczny z Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, Jolanta Szymańska z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz Jan Szyszko z Instytutu in.europe. Prowadzący zaczął dyskusję od pytania dot. opinii na temat ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego. Wszyscy goście panelu jednogłośnie stwierdzili, że na uznanie zasługuje frekwencja, jaką osiągnęli Polacy. Dodatkowo Jolanta Szymańska zwróciła uwagę na sposób prowadzenia kampanii wyborczej w Polsce. Mianowicie działania kandydatów do Europarlamentu bardziej przypominały kampanie lokalne, ponieważ skupione były na polityce wewnętrznej kraju. Poruszono też kwestie trwających rozmów na temat Brexitu. Według Filipa Skawińskiego ważną kwestią jest sama geneza Brexitu i sposobu, w jaki działacze antyeuropejscy przedstawiali członkostwo Wielkiej Brytanii w UE. Używali argumentu, że będą w stanie odejść ze wspólnoty z układem idealnym – czyli pozostawiającym im korzyści np. płynące ze wspólnego rynku, z uniknięciem negatywnych jego elementów. Podsumowując 15-letnie członkostwo Polski w UE zaproszeni goście przywoływali takie sukcesy jak: powstanie Partnerstwa Wschodniego, a także sformalizowanie akcesji Chorwacji w czasie pełnienia przez Polskę prezydencji w Radzie UE. Zwrócili też uwagę na zmianę, jaka nastąpiła w polskiej polityce europejskiej po zmianie rządu w 2015 r., dodatkowo przywołując konflikty pomiędzy partią rządzącą a opozycją, jak np. głos przeciwko przedłużeniu mandatu Donalda Tuska na stanowisku Przewodniczącego Rady Europejskiej. Na zakończenie panelu padły stwierdzenia o braku perspektyw nie tylko na rozszerzenie Wspólnoty w najbliższym czasie, lecz także na jakiekolwiek kluczowe zmiany w jej ogólnym funkcjonowaniu. Filip Skawiński dodał na zakończenie, że „dobrze już było, teraz będzie trudniej”.
W panelu gospodarczym udział wzięli: Mateusz Mońko z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Izabela Styczyńska z Centrum Analiz Społeczno – Ekonomicznych oraz Leszek Cybulski, członek Team Europe z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Uczestnicy panelu gospodarczego skupili się na aspekcie ekonomicznym obecności Polski w strukturach Unii Europejskiej, dlatego debatę rozpoczęto właśnie od podsumowania korzyści gospodarczych. Przedstawiciel MSZ stwierdził, że choć pierwszą nasuwającą się odpowiedzią są fundusze unijne, których obecność widzimy na każdym kroku, to nie powinny one być kluczowym aspektem. Równie ważny i korzystny dla naszego kraju jest dostęp do unijnego rynku wewnętrznego. Dodatkowo na pytanie o potencjalne wejście Polski do strefy euro Mateusz Mońko odpowiedział, że polski rząd nie przewiduje takich działań w najbliższym czasie. Izabela Styczyńska zwróciła natomiast uwagę na możliwości migrowania zarobkowego, z których Polacy w znacznym stopniu skorzystali, choć trzeba zauważyć też negatywną stronę tego zjawiska, którym jest wykształcanie polskich specjalistów dla firm zagranicznych. Według Leszka Cybulskiego istotną korzyścią jest zarówno handel zagraniczny, jak i spadek stopy bezrobocia. Na pytanie o przyszłość UE odpowiedzi były dość jednomyślne. Goście byli stosunkowo sceptyczni i przedstawiali dziedziny, w których nadal brakuje Polsce siły przebicia oraz zwracali uwagę na utrzymujące się różnice w rozwoju poszczególnych krajów członkowskich. W kwestii przyszłości Brexitu i jego wpływu na pozostałe państwa członkowskie, zwłaszcza te spoza strefy euro, przedstawicielka Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych stwierdziła, że ważnym aspektem decyzji Brytyjczyków jest fakt odejścia największego gracza unijnego, który nie był członkiem strefy euro i tym samym pozostawienie Polski bez najważniejszego sojusznika w tym temacie.
Gośćmi panelu regionalno-samorządowego byli: Jan Mikołaj Dzięciołowski – członek Gabinetu Komisarz Coriny Crețu, Krystyna Wróblewska – Stowarzyszenie Pomorskie w Unii Europejskiej, Patryk Gabriel – Wicestarosta Powiatu Starogardzkiego i Justyna Pluta z Urzędu Miejskiego w Słupsku. Najczęściej pojawiającym się zagadnieniem podczas dyskusji była kwestia ochrony środowiska i tego jak według gości debaty powinna wyglądać współpraca instytucji unijnych, państwa i samorządów. Wicestarosta Powiatu Starogardzkiego zwrócił uwagę na fakt, że kwestie środowiskowe są dzisiaj bardzo ważnym zagadnieniem, dlatego istotna jest kooperacja na każdym szczeblu. Dodatkowo wspomniał o efektywnym korzystaniu z funduszy unijnych na Pomorzu i umiejętności lepszego dysponowania funduszami regionalnymi. Krystyna Wróblewska zwracała uwagę na kwestie łączące działania samorządów z UE: przedsiębiorczość, nauka negocjacji i zaangażowanie w projekty unijne. W kwestii przyszłości współpracy unijnych i polskich samorządów wskazywano na problem związany z odejściem Wielkiej Brytanii jako dużego płatnika netto, postępujące zmiany klimatu oraz wpływ automatyzacji na rynek pracy. Uwaga urzędników powinna być skupiona na zmianach demograficznych, problemie uciekających za granicę młodych ludzi, a także przygotowaniu odpowiednich warunków do życia dla rosnącej w Polsce grupy ludzi 60+.
Zakończeniem debaty był panel społeczno-kulturowy, w trakcie którego wypowiadali się: Sylwia Mrozowska – Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego, Kamila Węglarska z Narodowego Centrum Kultury oraz Mikołaj Rakusa-Suszczewski, jako przedstawiciel Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Z uwagi na fakt, że w panelu udział brało dwóch przedstawicieli środowiska akademickiego rozmowa już na początku skierowała się na wpływ UE na uczelnie wyższe. Wykładowczyni Uniwersytetu Gdańskiego zwróciła uwagę na wkład funduszy unijnych w rozbudowę i wyposażenie Bałtyckiego Kampusu UG oraz na wagę unijnych programów wymian studenckich w ramach programu Erasmus+. Ponadto poruszone zostały kwestie korzyści życia codziennego – jak np. rozwój transportu kolejowego w Polsce. Druga część panelu była przedstawieniem zmian w społeczeństwie, jakie miały miejsce przez ostatnie 15 lat. Przedstawicielka Narodowego Centrum Kultury zwracała uwagę na zainteresowanie Polaków Unią Europejską poprzez m.in. udział w organizowanych niedawno obchodach 15-lecia członkostwa. Dodatkowo Kamila Węglarska poruszyła kwestię „odległości” tego wydarzenia od życia młodych ludzi, wskazała na deficyt wiedzy wśród polskiej młodzieży o przedunijnych realiach życia, dla której wejście Polski do Wspólnoty wydaje się „wydarzeniem niemal historycznym”. Uczestnicy panelu opisali swoje obserwacje nt. zmiany nastawienia studenta z perspektywy ostatnich lat oraz wskazali na zmianę postawy do prowadzących zajęcia na bardziej wymagającą. Przedstawicielka NCK zaprezentowała również ostanie badania przeprowadzone przez Centrum nt. postrzegania UE przez młodych Polaków. Panel zakończono tematyką problemów ekologicznych, krótkowzrocznego i instrumentalnego podejścia ludzi do otaczającego ich świata i trudności, jakie napotyka się próbując wprowadzić tematykę ochrony środowiska do nauk humanistycznych.
