Komisarz ds. sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci Věra Jourová, komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King oraz komisarz ds. gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego Mariya Gabriel stwierdzili we wspólnym oświadczeniu:
Z zadowoleniem przyjmujemy publikację przeprowadzonej przez sygnatariuszy kodeksu postępowania samooceny dotyczącej realizacji ich zobowiązań. W szczególności wyrażamy uznanie dla zaangażowania platform internetowych na rzecz większej przejrzystości ich polityki oraz podjętego przez nie zobowiązania do nawiązania bliższej współpracy z badaczami, weryfikatorami informacji i państwami członkowskimi. Postępy poszczególnych sygnatariuszy są jednak bardzo zróżnicowane, a sprawozdania nie dostarczają zbyt wielu informacji na temat rzeczywistego wpływu samoregulacyjnych środków zastosowanych w ciągu ostatniego roku oraz mechanizmów niezależnej kontroli.
Chociaż nie ulega wątpliwości, że wybory do Parlamentu Europejskiego w maju 2019 r. nie były wolne od dezinformacji, działania i comiesięczne sprawozdania poprzedzające wybory przyczyniły się do ograniczenia pola do ingerencji oraz do poprawy integralności usług, a także do zdecydowanego ograniczenia zachęt ekonomicznych skłaniających do podejmowania działań dezinformacyjnych oraz do zapewnienia większej przejrzystości reklamy politycznej i tematycznej. W dalszym ciągu na dużą skalę prowadzone są jednak zautomatyzowane kampanie propagandowe i dezinformacyjne, a we wszystkich obszarach, w których kodeks ma zastosowanie, pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Nie możemy akceptować tej sytuacji jako nowej normy.
Chociaż wysiłki platform internetowych i weryfikatorów informacji mogą przyczynić się do ograniczenia rozprzestrzeniania się szkodliwych informacji za pośrednictwem usług oferowanych przez platformy, wciąż istnieje pilna potrzeba nawiązania przez platformy internetowe konstruktywnej współpracy z szerszym gronem zaufanych i niezależnych organizacji. Zapewniony dotychczas dostęp do danych wciąż nie odpowiada potrzebom niezależnych badaczy.
Ponadto pomimo istotnych zobowiązań podjętych przez wszystkich sygnatariuszy kodeksu z przykrością stwierdzamy, że ich grono nie powiększyło się o żadne dodatkowe platformy ani podmioty z sektora reklamy.
Główne wnioski płynące ze sprawozdań z samooceny
- W porównaniu z październikiem 2018 r. sygnatariusze kodeksu postępowania wskazują na poprawę przejrzystości. Prowadzony jest ściślejszy dialog z platformami w odniesieniu do ich polityki w zakresie zwalczania dezinformacji.
- Chociaż wskazano postępy w realizacji zobowiązań monitorowanych przez Komisję od stycznia do maja w perspektywie wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2019 r., informacje o postępach w wypełnianiu zobowiązań do wzmocnienia pozycji konsumentów i środowiska naukowego były skromniejsze. Udostępnianie danych i narzędzi wyszukiwania jest nadal sporadyczne i arbitralne i nie odpowiada potrzebom w zakresie niezależnej kontroli.
- Zakres działań podejmowanych przez poszczególne platformy w celu realizacji ich zobowiązań znacznie się różni. Podobnie w poszczególnych państwach członkowskich nadal istnieją różnice we wdrażaniu odnośnej polityki przez poszczególne platformy oraz rozbieżności w zakresie współpracy z zainteresowanymi stronami oraz wrażliwości na kontekst wyborczy.
- Sprawozdania dostarczają informacji na temat strategii wdrażania kodeksu, w tym specyficznych dla UE wskaźników. Spójność i poziom szczegółowości tych informacji są jednak różne. Udostępnione wskaźniki to głównie wskaźniki ilościowe, np. liczba usuniętych kont.
Dalsze kroki
Prowadzona przez Komisję ogólna ocena skuteczności kodeksu postępowania jest w toku. Oprócz samooceny przeprowadzanej przez samych sygnatariuszy Komisja weźmie pod uwagę:
- wkład Europejskiej Grupy Regulatorów ds. Usług Audiowizualnych (ERGA), jak przewidziano w Planie działania na rzecz zwalczania dezinformacji;
- ocenę przeprowadzoną przez niezależną organizację wybraną przez sygnatariuszy zgodnie z kodeksem postępowania;
- ocenę niezależnego konsultanta zatrudnionego przez Komisję, której można się spodziewać na początku 2020 r.;
- sprawozdanie dotyczące eurowyborów z 2019 r., które Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu w najbliższych miesiącach.
Na tej podstawie na początku 2020 r. Komisja przedstawi swoją kompleksową ocenę. Jeżeli wyniki osiągnięte w oparciu o kodeks okażą się niezadowalające, Komisja może zaproponować dalsze działania, w tym o charakterze regulacyjnym.
