Przed nieformalnym spotkaniem przywódców Unii, które zaplanowane zostało na 23 lutego, KE przedstawiła warianty nowego, długoterminowego budżetu, jak mógłby obowiązywać na terenie wspólnoty. Jego głównym zadaniem, byłaby realizacja priorytetów po roku 2020. Komisja Europejska rozważa m.in. uzależnienie finansowania z budżetu UE od poszanowania podstawowych wartości przyjętych przez ogół wspólnoty. Jean-Claude Juncker powiedział: „Planowanie budżetu to nie zadanie z dziedziny księgowości, tu chodzi o priorytety i ambicje.”
Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker dodał: „Budżet daje nam obraz naszej przyszłości wyrażony w liczbach. Przedyskutujmy więc najpierw, jakiej Europy chcemy, a następnie to do państw członkowskich będzie należało zapewnienie odpowiednich środków finansowych, by sprostać tym ambicjom. Wszyscy musimy być świadomi, że w nadchodzących dyskusjach nie możemy trzymać się rutyny. Mimo to jestem głęboko przekonany, że dokonamy niemożliwego i uzgodnimy budżet, w ramach którego każdy będzie beneficjentem netto.”
Na najbliższym spotkaniu, przywódcy UE będą dyskutować o tym, jak odpowiednio sfinansować założone priorytety aby zostały one bez problemu wcielone w życie. Obydwa te aspekty – określenie wspólnych priorytetów i zagwarantowanie Unii odpowiednich środków na ich wdrożenie – są ze sobą nierozerwalnie powiązane.
Komisja wnosi swój wkład w tę ważną dyskusję na trzy sposoby. Po pierwsze, dostarczając niezbędnych informacji na temat budżetu UE, korzyści z niego płynących, osiągnięć i wartości dodanej. Po drugie, opracowując scenariusze, które pokażą skutki finansowe różnych możliwych wariantów polityki. I po trzecie, wykazując, jakie konsekwencje dla studentów, badaczy, projektów infrastrukturalnych i wielu innych przedsięwzięć miałoby ewentualne przyjęcie nowego budżetu UE z opóźnieniem.
Unia Europejska podczas podejmowania działań w dziedzinach takich jak ochrona granic zewnętrznych, wsparcie transformacji cyfrowej Europy, zwiększenie skuteczności unijnej polityki spójności i polityki rolnej oraz wsparcie na rzecz prawdziwej Europejskiej Unii Obrony, musi zdawać sobie sprawę, jakie rzeczywiste skutki będą miały ich decyzje w odniesieniu do ich finansowania. Przykładowo jeśli przywódcy UE postanowią wywiązać się z często składanych deklaracji dotyczących zapewnienia lepszej ochrony granic zewnętrznych UE, kosztowałoby to od 20 do 25 mld EUR w ciągu siedmiu lat, a nawet do 150 mld euro, jeśli mielibyśmy stworzyć w pełni rozwinięty system zarządzania granicami UE.
Komisja przedstawia również możliwe sposoby na zmodernizowanie unijnego budżetu, w tym poprzez silniejsze powiązanie celów budżetu UE z metodami jego finansowania. Ponadto Komisja rozważa możliwość większego uzależnienia finansowania z UE od poszanowania podstawowych wartości Unii, co często określa się mianem „warunkowości”.
Szybkie porozumienie na szczeblu politycznym w sprawie nowego, nowoczesnego budżetu UE będzie miało zasadnicze znaczenie dla wykazania, że Unia jest gotowa do realizacji pozytywnego programu politycznego wytyczonego w Bratysławie i w Rzymie.
Komisarz ds. budżetu i zasobów ludzkich Günther H. Oettinger powiedział: “Nie możemy dopuścić do tego, by powtórzyła się niefortunna sytuacja, do której doszło w 2013 r. w wyniku przyjęcia obecnego budżetu UE ze znacznym opóźnieniem. Opóźnienie takie oznaczałoby bowiem, że ponad 100 000 projektów finansowanych przez UE w kluczowych obszarach, takich jak wsparcie dla przedsiębiorstw, efektywność energetyczna, opieka zdrowotna, edukacja czy włączenie społecznego, nie mogłoby rozpocząć się na czas, a setki tysięcy młodych osób nie miałyby możliwości wzięcia udziału w wymianie studenckiej w ramach programu Erasmus+ w 2021 r.”
Jak najszybsze osiągnięcie porozumienia jest pożądane nie tylko z politycznego punktu widzenia, ale ma również wymiar praktyczny. Partnerzy i beneficjenci funduszy UE – począwszy od studentów i naukowców po projekty w zakresie infrastruktury, opieki zdrowotnej czy energetyki – jak również organy krajowe i regionalne oczekują i potrzebują pewności prawa i pewności finansowej. Komisja pragnie zatem zwrócić uwagę przywódców UE na konkretne przykłady negatywnych skutków dla obywateli i przedsiębiorstw w całej UE, jakie miałoby przyjęcie budżetu z opóźnieniem. Komisja jest zdania, że nie można dopuścić do tego, by niefortunna sytuacja, do której doszło w wyniku późnego przyjęcia obecnego budżetu UE – przejawiająca się znacznymi opóźnieniami w rozpoczynaniu nowych programów, a co za tym idzie, w realizacji priorytetów w zakresie finansowania – powtórzyła się w przyszłości.
