Proponowany pakiet jest ważnym krokiem w realizacji strategii unii energetycznej i przyszłościowej polityki przeciwdziałania zmianie klimatu – jednego z priorytetów politycznych Komisji Junckera ogłoszonych w lutym 2015 r. W propozycjach kładzie się nacisk na zasadę „efektywność energetyczna przede wszystkim”, a gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa stają się punktem centralnym europejskiego rynku energii.

Wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za unię energetyczną, Maroš Šefčovič, powiedział: – W strategii unii energetycznej zobowiązaliśmy się do wzmocnienia pozycji konsumentów europejskich przez stworzenie jednolitego, dobrze działającego rynku energii, podkreślenie roli efektywności energetycznej i dążenie do pozycji lidera w dziedzinie energii odnawialnej. Ogłoszenie letniego pakietu pięć miesięcy po przyjęciu strategii unii energetycznej jest dowodem naszej determinacji w obniżaniu emisyjności gospodarki i przydzielaniu konsumentom ważnej roli w transformacji energetyki europejskiej. Pakiet nie tylko daje nowe korzyści konsumentom, ale jest również nową ofertą dla całego systemu energetycznego w Europie.

Komisarz UE do spraw polityki klimatycznej i energetycznej Miguel Arias Cañete powiedział: – Działania są ważniejsze od słów. Dziś podjęliśmy ważną decyzję na drodze do utrwalenia w przepisach prawnych celu przynajmniej 40 proc. redukcji emisji do 2030 r. Moje przesłanie do naszych światowych partnerów przed konferencją klimatyczną w Paryżu brzmi: UE podtrzymuje swoje zobowiązania międzynarodowe. Natomiast inwestorom, przedsiębiorcom i przemysłowi chcę powiedzieć: inwestujcie w czystą energię; taki jest warunek utrzymania się na rynku i dalszego rozwoju. W ten sposób Europa raz jeszcze wskazuje kierunek i staje się liderem międzynarodowej transformacji w społeczeństwo niskoemisyjne.

Europejski system handlu uprawnieniami do emisji gotowy na przyszłe wyzwania

Unijny system handlu uprawnieniami do emisji jest głównym narzędziem w zwalczaniu skutków zmiany klimatu i ukierunkowaniu UE na gospodarkę niskoemisyjną. Dzisiejszy wniosek ustawodawczy jest ważnym sygnałem dla społeczności międzynarodowej przed planowanym szczytem klimatycznym w Paryżu.

Dokument pojawia się w decydującym momencie, kiedy to inni gracze, tacy jak G-7 czy Chiny, również podejmują zdecydowane działania. Komisja dokonała przeglądu systemu handlu uprawnieniami do emisji, upewniając się, że jest to najbardziej skuteczny i opłacalny sposób ograniczenia emisji w nadchodzącym dziesięcioleciu. Jest to pierwszy krok legislacyjny w realizacji zobowiązań UE do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40 proc. do 2030 r.

Ambitne działania na rzecz klimatu stwarzają możliwości biznesowe i otwierają nowe rynki dla innowacji i technologii niskoemisyjnych. Proponowane bardziej ukierunkowane podejście ma na celu ochronę międzynarodowej konkurencyjności tych sektorów przemysłu, które są najbardziej zagrożone przeniesieniem produkcji poza UE do krajów o mniej restrykcyjnej polityce antyemisyjnej.

Celem jest również nakierowanie inwestycji energetycznych na bardziej innowacyjne i czystsze rozwiązania. Ponadto Komisja proponuje, aby przychody z handlu uprawnieniami do emisji były wykorzystywane przez państwa członkowskie do finansowania pomocy państwom trzecim w przystosowaniu się do skutków zmiany klimatu.

Bardziej zrozumiały system etykietowania efektywności energetycznej

„Efektywność energetyczna przede wszystkim” jest nadrzędną zasadą unii energetycznej. Efektywność jest skutecznym sposobem zmniejszenia emisji, przynosi konsumentom oszczędności oraz uniezależnia UE od importu paliw kopalnych. Od czasu wprowadzenia tej zasady dwadzieścia lat temu sukces systemu etykietowania efektywności energetycznej umożliwił projektowanie coraz bardziej energooszczędnych produktów. W związku z tym etykiety stały się coraz bardziej złożone. Komisja proponuje powrót do pierwotnej skali od A do G – prostszej i bardziej zrozumiałej dla konsumentów.

Proponowane przez Komisję zmiany do dyrektywy w sprawie etykietowania energetycznego zapewniają spójność i ciągłość oraz umożliwiają konsumentom podejmowanie świadomych wyborów pozwalających oszczędzać energię i pieniądze.

Wzmocnienie pozycji konsumentów

Obywatele muszą być centralnym punktem unii energetycznej. Komisja przedstawia zatem komunikat poświęcony nowej ofercie dla konsumentów energii, opartej na trzech filarach:

1. pomoc konsumentom w oszczędzaniu pieniędzy i energii dzięki lepszej informacji;
2. szerszy wybór dla konsumentów, jeśli chodzi o sposób udziału w rynkach energii
3. utrzymanie jak najwyższego poziomu ochrony konsumentów.

Konsumenci muszą być równie dobrze poinformowani i świadomi swoich możliwości, co nabywcy i sprzedawcy na rynku hurtowym. Sposobem na to są jaśniejsze przepisy dotyczące rachunków za energię i reklamy, wiarygodne narzędzia służące do porównywania cen, oraz wykorzystanie siły przetargowej konsumentów we wspólnych programach (np. zbiorowe zmiany dostawcy, spółdzielnie energetyczne).

Ponadto konsumenci powinni mieć prawo do wytwarzania i zużywania energii na własne potrzeby, na sprawiedliwych warunkach, tak aby móc zaoszczędzić pieniądze, chronić środowisko i zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne.

Nowa struktura rynku energetycznego

Strategia unii energetycznej ma pomóc przyczynić się do osiągnięcia naszych celów dotyczących klimatu i energii na 2030 rok. Ma również zapewnić Unii Europejskiej pozycję światowego lidera w dziedzinie energii odnawialnych. Osiągnięcie tych celów wymagać będzie gruntownej transformacji europejskiego systemu energii elektrycznej, w tym również istotnych zmian rynku.

Komunikat otwiera konsultacje publiczne na temat nowej struktury rynku energii elektrycznej, która ma sprostać oczekiwaniom konsumentów, przynieść realne korzyści z nowych technologii, ułatwiać inwestycje, zwłaszcza w odnawialne i niskoemisyjne źródła energii. Założeniem jest również współzależność państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa energetycznego.

Nowa struktura rynku powinna zapewniać jak największe korzyści z konkurencji transgranicznej i pozwalać na zdecentralizowane wytwarzanie energii, również na potrzeby konsumpcji własnej. Powinna także wspierać tworzenie innowacyjnych przedsiębiorstw usługowych na rynku energetycznym.