Nieprzewidziane zahamowanie ożywienia gospodarczego pod koniec 2011 r. ma przeciągnąć się na dwa pierwsze kwartały 2012 r. Przewiduje się jednak, że w drugim półroczu przywrócony zostanie niewielki wzrost. W skali rocznej, prognozuje się obecnie, że wzrost realnego PKB w 2012 r. utrzyma się na niezmienionym poziomie dla całej UE (0,0 proc.) i spadnie o 0,3 proc. w strefie euro. Utrzymuje się wysoki stopień niepewności, a sytuacja w poszczególnych państwach jest niejednolita. Prognoza dotycząca inflacji na 2012 r. została nieznacznie skorygowana w górę w porównaniu z jesienią, ze względu na utrzymujące się wysokie ceny energii i podwyżki podatków pośrednich. Obecnie wynosi ona 2,3 proc. dla UE i 2,1 proc. dla strefy euro.
– Pomimo zahamowania wzrostu gospodarczego widzimy oznaki stabilizacji gospodarki europejskiej. Nastroje gospodarcze są nadal słabe, ale zmniejszają się napięcia na rynkach finansowych. Podjęto już wiele kroków, które były niezbędne do zapewnienia stabilizacji finansowej oraz stworzenia warunków dla bardziej zrównoważonego wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Podejmując zdecydowane działania, możemy przezwyciężyć trudności i przejść od stabilizacji do silnego wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia – stwierdził Wiceprzewodniczący Komisji ds. gospodarczych i walutowych Olli Rehn.
Prognozy wzrostu dla UE i strefy euro skorygowane w dół
W kontekście słabnącej dynamiki wzrostu gospodarczego oraz nadal niskiego poziomu zaufania oczekuje się, że w 2012 roku realny PKB pozostanie na niezmienionym poziomie dla całej UE (0,0 proc.) i zmniejszy się o 0,3 proc. w strefie euro. W porównaniu z jesienną prognozą z dnia 10 listopada 2011 r. stanowi to korektę w dół o 0,6 punktu procentowego w odniesieniu do UE i 0,8 punktu procentowego w odniesieniu do strefy euro. Z perspektywy poszczególnych państw członkowskich, nadal utrzymują się pomiędzy nimi wyraźne różnice w poziomie wzrostu. Przewiduje się, że wzrost PKB w 2012 r. będzie ujemny w dziewięciu państwach, pozostanie na niezmienionym poziomie w jednym, a w siedemnastu państwach będzie dodatni. Największa stopa wzrostu wystąpi na Łotwie, Litwie i w Polsce, najniższa zaś w Grecji i Portugalii.
Perspektywy popytu krajowego i globalnego
Perspektywy dotyczące popytu wynikają z mniej sprzyjających warunków panujących w gospodarce światowej oraz postępującego osłabienia globalnego popytu, co negatywnie odbija się na eksporcie netto. Poziom zaufania wśród unijnych przedsiębiorców i konsumentów jest nadal niski, choć niedawno odnotowano jego nieznaczną poprawę w związku z pojawianiem się oznak stabilizacji ze strony sektora finansowego. Do ustabilizowania rynków przyczyniły się wiarygodne polityki prowadzone w państwach podatnych na zagrożenia i rosnąca świadomość stałych postępów w walce z kryzysem zadłużeniowym. W ostatnim czasie zmniejszyło się nieco postrzegane ryzyko związane z obligacjami państwowymi niektórych państw, ale spread rentowności obligacji utrzymuje się nadal na wysokim poziomie, a warunki udzielania kredytów dla sektora prywatnego są w dalszym ciągu zaostrzane. Chociaż ogólna sytuacja na rynkach finansowych w UE pozostaje niestabilna, a panująca niepewność odbija się poważnie na inwestycjach prywatnych i konsumpcji, ryzyko zapaści kredytowej zostało zredukowane, do czego przyczyniły się znacznie środki na rzecz utrzymania płynności podjęte przez EBC. Oprócz tego, w świetle niskiego popytu nie oczekuje się, aby warunki udzielania kredytów mogły ograniczać inwestycje oraz konsumpcję w okresie objętym prognozą. W całościowym ujęciu w drugim półroczu 2012 r. spodziewane są stopniowy powrót zaufania oraz ożywienie inwestycji i konsumpcji.
Zagrożenie inflacją ustępuje powoli
Ze względu na nadal wysokie ceny energii inflacja utrzymuje się na wyższym poziomie niż przewidywano jesienią. Po ustabilizowaniu się wskaźnika inflacji bazowej na poziomie około 2 proc. i niedawnych podwyżkach podatków pośrednich, które uniemożliwiły szybszy spadek presji na wzrost cen, tempo obniżania się zasadniczej inflacji HICP (zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych) było powolniejsze niż oczekiwano. Oczekuje się, że powolny trend spadkowy inflacji utrzyma się w okresie objętym prognozą, odzwierciedlając prognozowane osłabienie działalności gospodarczej. Dla całego 2012 r. przewiduje się wskaźnik inflacji HICP na poziomie 2,3 proc. w odniesieniu do UE i 2,1 proc. w odniesieniu do strefy euro.
Ocena ryzyka
Ze względu na utrzymującą się niepewność prognozy dotyczące wzrostu gospodarczego w UE na rok 2012 są obarczone ryzykiem. W przypadku gdy zaostrzenie kryzysu zadłużeniowego doprowadziłoby ostatecznie do zapaści kredytowej i załamania się popytu krajowego, spowodowałoby to prawdopodobnie głęboką, długotrwałą recesję. Czynniki, które mogą przyczynić się do wyższego niż przewidywany wzrostu PKB, to silniejsze niż oczekiwano odbicie zaufania i większy popyt globalny, wynikający np. z ustabilizowania się rynków mieszkaniowych w Stanach Zjednoczonych. Jeśli chodzi o inflację, ryzyko wydaje się być w dużym stopniu zrównoważone, a głównym czynnikiem, który mógłby przyczynić się do większego niż przewidywany spadku inflacji, jest głębszy spadek PKB, który stłumiłby również dynamikę cen. Z drugiej strony, zakłócenia dostaw ropy z powodu napięć geopolitycznych i większy niż oczekiwany popyt ze strony rynków wschodzących mogą napędzać inflację cen surowców.
