Europa praw socjalnych

Na posiedzeniu Rady ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów 23 października w Luksemburgu unijni ministrowie ds. zatrudnienia i spraw społecznych jednogłośnie przyjęli inicjatywę europejskiego filara praw socjalnych zaledwie dwa lata od momentu, gdy przewodniczący J.-C. Juncker po raz pierwszy wspomniał o tym pomyśle i w niecałe sześć miesięcy po przedłożeniu wniosku w tej sprawie.

Filar zostanie ogłoszony przez Parlament, Radę i Komisję podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego(link is external), który odbędzie się 17 listopada w Göteborgu. Rada przyjęła też podejście ogólne w sprawie wniosku Komisji dotyczącego nowelizacji zasad delegowania pracowników.

Komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników Marianne Thyssen z zadowoleniem przyjęła dzisiejsze porozumienie i stwierdziła: – Posiedzenie Rady to ważny krok w kierunku Europy socjalnej. Jednogłośne przyjęcie europejskiego filara praw socjalnych pokazuje, że wszystkie państwa członkowskie chcą działać na rzecz lepszych warunków życia i pracy w całej Unii, w świetle wyzwań takich jak starzenie się społeczeństwa, globalizacja i cyfryzacja. Jeżeli chodzi o porozumienie w sprawie delegowania pracowników, to od początku staliśmy na stanowisku, że pracownicy powinni otrzymywać takie samo wynagrodzenie za tę samą pracę w tym samym miejscu. Cieszę się, że państwa członkowskie szeroko popierają tę zasadę. Takie podejście jest sprawiedliwe dla pracowników delegowanych, którzy zasługują na takie same warunki pracy. Jest też sprawiedliwe z punktu widzenia lokalnych pracowników i pracodawców, którzy nie chcą podcinania płac. Pokazuje, że w Europie potrafimy zebrać się razem, zasiąść przy jednym stole, przeprowadzić dyskusję i osiągnąć sprawiedliwe i zrównoważone porozumienie.

Porozumienie polityczne w sprawie delegowania pracowników jest wyrazem poparcia dla nadrzędnej zasady Komisji – równego wynagrodzenia za tę samą pracę w tym samym miejscu pracy – o którą apelował przewodniczący Juncker w orędziu o stanie Unii z września 2015 r. oraz w wytycznych politycznych. Dzięki temu pracownicy delegowani będą co do zasady objęci takimi samymi zasadami regulującymi warunki pracy i płacy, jakie mają zastosowanie do miejscowych pracowników.

Porozumienie osiągnięte w ubiegłym tygodniu w Komitecie ds. Zatrudnienia Parlamentu Europejskiego oraz dzisiejsza zgoda Rady potwierdzają zdecydowane zaangażowanie polityczne wszystkich podmiotów na rzecz bardziej sprawiedliwego wewnętrznego rynku pracy i łatwiejszego egzekwowania przepisów prawa pracy. Komisja wyraża podziękowanie dla estońskiej prezydencji za ceny wkład w tę inicjatywę. Komisja wzywa teraz Parlament i Radę do wykorzystania tych sprzyjających okoliczności i szybkiego kontynuowania dyskusji z Komisją, aby sfinalizować porozumienie i formalnie przyjąć wniosek.

Kontekst

Zaledwie dwa lata temu w orędziu o stanie Unii z 2015 r. przewodniczący Juncker po raz pierwszy wspomniał o idei europejskiego filara praw socjalnych: – Będę chciał stworzyć europejski filar praw socjalnych, który bierze pod uwagę zmieniające się realia europejskich społeczeństw i świata pracy. Pierwszy ogólny zarys filara przedstawiono 8 marca 2016 r., po czym przeprowadzono szerokie konsultacje z państwami członkowskimi, instytucjami UE, partnerami społecznymi, społeczeństwem obywatelskim i obywatelami. 26 kwietnia 2017 r. Komisja przedłożyła ostateczny tekst zawierający 20 zasad i praw, które mają wspierać sprawiedliwe i dobrze funkcjonujące rynki pracy i systemy opieki społecznej oraz służyć jako kierunkowskaz w odnowionym procesie konwergencji na rzecz lepszych warunków życia i pracy w państwach członkowskich UE.

Dla Komisji stworzenie pogłębionego i bardziej sprawiedliwego rynku wewnętrznego jest niezbędnym elementem budowy bardziej socjalnej Europy. Reforma istniejących zasad delegowania pracowników miała być jedną z kluczowych inicjatyw służących osiągnięciu tego celu, zgodnie z wytycznymi politycznymiprzewodniczącego Junckera z 2014 r.: – Zobowiązuję się zagwarantować rygorystyczne wdrożenie dyrektywy o delegowaniu pracowników i rozpocznę ukierunkowany przegląd tej dyrektywy, tak aby wyeliminować dumping socjalny z Unii Europejskiej. W naszej Unii ta sama praca, wykonywana w tym samym miejscu powinna być tak samo wynagradzana. Przewodniczący powtórzył to zobowiązanie w orędziu o stanie Unii, które wygłosił 13 września 2017 r.: – W Unii, w której wszyscy są równi, nie może być pracowników drugiej kategorii. Za tę samą pracę w tym samym miejscu powinno się dostawać takie samo wynagrodzenie. Dlatego Komisja zaproponowała nowe przepisy w sprawie delegowania pracowników.

Komisja wystąpiła z formalnym wnioskiem w sprawie nowelizacji dyrektywy o delegowaniu pracowników z 1996 r. w dniu 8 marca 2016 r. Wniosek opiera się na zasadzie równego wynagrodzenia za tę samą pracę w tym samym miejscu pracy i przewiduje, że pracownicy delegowani będą co do zasady objęci takimi samymi zasadami regulującymi warunki pracy i płacy, jakie mają zastosowanie do miejscowych pracowników. Inicjatywa ta jest uzupełnieniem dyrektywy o egzekwowaniu przepisów dotyczących delegowania pracowników z 2014 r., w której wprowadzono nowe instrumenty służące do walki z oszustwami i nadużyciami oraz do poprawy współpracy administracyjnej między organami krajowymi odpowiedzialnymi za delegowanie pracowników.

W 2018 r. Komisja utworzy Europejski Urząd ds. Pracy, zgodnie z orędziem o stanie Unii i listem intencyjnym przewodniczącego Junckera z 2017 r. Celem jest usprawnienie współpracy między organami działającymi na rynku pracy na wszystkich szczeblach oraz lepsze zarządzanie sprawami transgranicznymi. Komisja wystąpi też z innymi inicjatywami na rzecz sprawiedliwej mobilności, w tym z propozycją europejskiego numeru ubezpieczenia społecznego, aby prawa w zakresie zabezpieczenia społecznego stały się lepiej widoczne i dostępne (cyfrowo).

Więcej informacji