Europa chce swój Superkomputer

Komisja Europejska wraz z państwami członkowskimi zainwestuje miliard euro stworzenie w Europie infrastruktury superkomputerów.  Są niezbędne do przetwarzania coraz większej ilości danych w wielu dziedzinach: od opieki zdrowotnej i odnawialnych źródeł energii, aż po bezpieczeństwo samochodów i cyberbezpieczeństwo.

Europejscy naukowcy i przedsiębiorstwa coraz częściej przetwarzają swoje dane, poza granicami UE, ze względu na wolne tempo przetwarzania danych w samej Unii. Brak niezależności stanowi zagrożenie dla ochrony danych, prywatności, tajemnicy handlowej, dlatego stworzenie superkomputera dla Europy ma kluczowe znaczenie dla UE.

Nowa struktura prawna i finansowa – Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC – ma za zadanie pozyskać, zbudować i uruchomić na terytorium Europy światowej klasy infrastrukturę wysokowydajnych systemów obliczeniowych (ang. High-Performance Computing, HPC). Przedsięwzięcie to zapewni również wsparcie dla programu w zakresie badań naukowych i innowacji w celu opracowania technologii i urządzeń (sprzętu), a także aplikacji (oprogramowania), z których korzystano by na tych superkomputerach.

Przewidziany w obecnych wieloletnich ramach finansowych wkład UE w EuroHPC wyniesie około 486 milionów euro, kwotę w podobnej wysokości wyłożą na ten cel państwa członkowskie i państwa stowarzyszone. Ogółem do 2020 r. na inwestycje przeznaczony zostanie około 1 mld euro ze środków publicznych, a uczestnicy tej inicjatywy z sektora prywatnego wesprą ją wkładami niepieniężnymi.

Korzyści z wykorzystania superkomputerów

Wysokowydajne systemy obliczeniowe odgrywają kluczową rolę w rozpoznawaniu poważnych wyzwań naukowych i społecznych, takich jak wczesne wykrywanie i leczenie chorób lub opracowywanie nowych terapii w oparciu o medycynę spersonalizowaną i precyzyjną, a także w reagowaniu na te wyzwania. Systemy takie są również wykorzystywane do zapobiegania klęskom żywiołowym na dużą skalę i do zarządzania działaniami w przypadku ich wystąpienia, w szczególności do prognozowania tras przejścia huraganów lub do symulacji trzęsień ziemi.

Infrastruktura EuroHPC zapewni europejskiemu przemysłowi, a w szczególności małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), lepszy dostęp do superkomputerów w celu opracowywania innowacyjnych produktów. Korzystanie z wysokowydajnych systemów obliczeniowych ma coraz większy wpływ na gałęzie przemysłu i przedsiębiorstwa, umożliwiając znaczne ograniczenie cyklu produkcji i projektowania produktu, przyspieszenie projektowania nowych materiałów, zmniejszenie kosztów, zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów oraz skrócenie i optymalizację procesów decyzyjnych. Na przykład cykl produkcji samochodów można dzięki superkomputerom skrócić z 60 do 24 miesięcy.

Wysokowydajne systemy obliczeniowe mają również zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego i obrony narodowej, na przykład przy opracowywaniu zaawansowanych technologii szyfrowania, identyfikowaniu źródła cyberataków i reagowaniu na nie, skutecznym stosowaniu metod kryminalistyki lub też w symulacjach z dziedziny energii jądrowej.

Infrastruktura dostosowana do badań naukowych i innowacji

Przedstawiona dziś inicjatywa umożliwi połączenie środków finansowych w celu stworzenia pierwszorzędnej europejskiej infrastruktury superkomputerów i dużych zbiorów danych. Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC służy pozyskaniu systemów o wydajności przedeksaskalowej (stu milionów miliardów czyli 1017 obliczeń na sekundę) oraz wsparciu prac nad stworzeniem systemów o wydajności eksaskalowej (miliarda miliardów czyli 1018 obliczeń na sekundę) przy wykorzystaniu technologii unijnej, do roku 2022 lub 2023.

Działania wspólnego przedsięwzięcia polegać będą na:

  1. nabyciu i eksploatacji dwóch światowej klasy superkomputerów przedeksaskalowych i co najmniej dwóch superkomputerów średniej klasy (zdolnych do wykonywania około 1016 obliczeń na sekundę), a także, począwszy od 2020 r., zapewnieniu dostępu do tych komputerów szerokiemu gronu użytkowników prywatnych i publicznych oraz zarządzaniu tym dostępem.
  2. realizacji programu badań i innowacji w zakresie HPC: w celu wsparcia rozwoju technologii wysokowydajnych systemów obliczeniowych w Europie, w tym pierwszej generacji europejskiej technologii energooszczędnych mikroprocesorów, oraz wniesienia wkładu w projektowanie europejskich komputerów eksaskalowych, jak również w celu opracowania aplikacji, rozwijania umiejętności i szerszego wykorzystania wysokowydajnych systemów obliczeniowych.

Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC realizowane będzie w latach 2019–2026. Planowana infrastruktura będzie wspólną własnością członków przedsięwzięcia, to jest początkowo państw, które podpisały deklarację w sprawie EuroHPC  oraz prywatnych członków z sektora akademickiego i sektora przedsiębiorstw. Będą oni również wspólnie nią zarządzać. Inne strony mogą w każdej chwili przyłączyć się do tej współpracy jako członkowie, pod warunkiem dokonania wkładu finansowego.