László Andor, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego, powiedział: – W obecnej sytuacji zmniejszonego popytu makroekonomicznego, rosnących podatków i cięć w wydatkach publicznych dialog społeczny znajduje się pod coraz większą presją. Jeśli mamy wyjść z tego kryzysu, zachowując korzyści płynące z europejskiego modelu społecznego, potrzebujemy wzmocnienia roli partnerów społecznych na wszystkich szczeblach. Dobrze ustrukturyzowany dialog społeczny jest również niezbędny, aby stawić czoło wyzwaniu, jakie stanowią zmiany demograficzne, aby stworzyć lepsze warunki pracy i osiągnąć lepszą spójność społeczną. Dialog społeczny trzeba umocnić w Europie Środkowo-Wschodniej, gdzie jest on obecnie znacznie słabszy.

Udział przedstawicieli pracowników i pracodawców („partnerów społecznych”) w przeprowadzanych przez rządy reformach ma kluczowe znaczenie, ponieważ rozwiązania wypracowane na drodze dialogu społecznego mają szansę na większe poparcie w społeczeństwie, łatwiejszą realizację i niosą ze sobą mniejsze ryzyko powodowania konfliktów.

Dlatego porozumienia zawarte z udziałem partnerów społecznych w oparciu o konsensus pomagają zapewnić długotrwałą stabilność gospodarczych i społecznych reform. Dobrze ustrukturyzowany dialog społeczny może skutecznie wzmocnić odporność Europy na problemy ekonomiczne. Kraje, w których dialog społeczny jest utrwalony, a instytucje zbiorowych stosunków pracy mają mocną pozycję, to te, które rzeczywiście cechuje większa odporność na problemy gospodarcze i społeczne oraz ogólnie spokojniejsza sytuacja.

Potencjał rozwiązywania problemów, jaki daje dialog społeczny, może pomóc w przezwyciężeniu obecnego kryzysu. Nowy raport pokazuje, w jak dużym stopniu porozumienia wypracowane przez dialog społeczny w Europie mogą pozytywnie wpłynąć na życie zawodowe Europejczyków, np. w dziedzinie poprawy bezpieczeństwa i higieny oraz warunków pracy.

W świetle przeprowadzanych przez rządy wielu państw członkowskich cięć wydatków raport dotyczy głównie stosunków pracy w sektorze publicznym: w administracji, szkolnictwie, edukacji i służbie zdrowia. Zwiększenie efektywności było przez rządy państw traktowane jako priorytet restrukturyzacji tego sektora.

W niektórych państwach proces ten trwa nadal, przy czym cechuje go bardziej zrównoważone podejście i ograniczone występowanie konfliktów oraz przestrzeganie w uzgodnionym wcześniej zakresie porozumień pomiędzy związkami zawodowymi i sektorem publicznym. W innych państwach metody wdrażania decyzji często nie przewidywały oparcia się na dialogu społecznym.

Tendencja ta nie ogranicza się do państw otrzymujących pomoc finansową z UE i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. W rezultacie w wielu państwach członkowskich podwyższenie podatków i cięcia wydatków publicznych wywołały falę sporów pracowniczych i pokazały, że niektóre z wprowadzanych reform, które nie były poddane dialogowi społecznemu, nie są akceptowane.