Komisja Europejska zatwierdziła dwa polskie środki pomocy na łączną kwotę około 650 mln euro (około 2,9 mld zł), których celem jest wsparcie linii lotniczych LOT w związku z pandemią koronawirusa. Chodzi o pożyczkę subsydiowaną w wysokości 400 mln euro (około 1,8 mld zł) oraz zastrzyk kapitałowy w wysokości około 250 mln euro (około 1,1 mld zł).

Wiceprzewodnicząca Komisji Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, oświadczyła: – LOT odgrywa kluczową rolę dla sieci połączeń i gospodarki Polski. Dzięki zastosowanym środkom pomocy LOT otrzyma około 650 mln euro na walkę ze skutkami obecnego kryzysu. Decyzja gwarantuje, że państwo otrzyma wystarczające wynagrodzenie z tytułu ryzyka, jakie ponoszą podatnicy, oraz że wsparcie będzie obwarowane określonymi warunkami, w tym zakazem wypłaty dywidend i premii oraz dalszymi środkami mającymi ograniczyć zakłócenie konkurencji. Nadal będziemy ściśle współpracować z państwami członkowskimi, poszukując realnych rozwiązań łagodzących skutki gospodarcze pandemii COVID-19, zgodnie z przepisami UE.

Polskie środki pomocy

LOT jest dużą sieciową linią lotniczą w Polsce i Europie Środkowej oraz jedynym przewoźnikiem obsługującym węzeł lotniczy (lotnisko im. F. Chopina w Warszawie).

W drugim kwartale 2020 r. LOT poniósł znaczne straty w związku z pandemią i ograniczeniami podróżowania nałożonymi przez Polskę i inne kraje w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się koronawirusa. Znaczny spadek popytu na podróże oraz obowiązujące środki ograniczające coraz bardziej pogarszają sytuację finansową linii lotniczych. W rezultacie LOT-owi grozi obecnie zaleganie z płatnościami i niewypłacalność. Środki pomocy mają na celu poprawę sytuacji LOT-u w zakresie płynności oraz kapitału własnego, aby zagwarantować ciągłość w zakresie usług transportu lotniczego świadczonych przez LOT.

Polska zgłosiła Komisji, zgodnie z tymczasowymi ramami prawnymi, dwa środki wspierające LOT:

• pożyczka subsydiowana w wysokości 400 mln euro (około 1,8 mld zł); oraz
• oraz zastrzyk kapitałowy w wysokości 250 mln euro (około 1,1 mld zł w formie subskrypcji nowo wyemitowanych akcji przejętych przez Polskę.

Komisja stwierdziła, że środki zgłoszone przez Polskę są zgodne z art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE oraz z warunkami określonymi w tymczasowych ramach prawnych. Chodzi w szczególności o następujące zagadnienia:

• Pożyczka subsydiowana: Pożyczka ta zostanie udzielona przed dniem 30 czerwca 2021 r. i będzie obowiązywać przez okres maksymalnie sześciu lat. Pożyczka nie przekroczy 25% obrotów LOT-u w 2019 r. i pokryje potrzeby przedsiębiorstwa w zakresie inwestycji i kapitału obrotowego. Stopa procentowa zapewni minimalne wynagrodzenie zgodnie z tymczasowymi ramami prawnymi.
• Pomoc na dokapitalizowanie:
  • Warunki dotyczące konieczności, adekwatności i wielkości zastrzyku kapitałowego: Zastrzyk kapitałowy nie przekroczy minimum niezbędnego do zapewnienia rentowności LOT-u i nie będzie wykraczał poza przywrócenie jego pozycji kapitałowej sprzed pandemii.
  • Warunki dotyczące wejścia państwa do kapitału spółki, wynagrodzenia oraz zachęt do wycofania się z kapitału spółki: Pomoc na dokapitalizowanie pozwoli uniknąć niewypłacalności LOT-u, co miałoby poważne konsekwencje dla polskiego rynku pracy, sieci połączeń oraz handlu zagranicznego. Polska otrzyma odpowiednie wynagrodzenie za inwestycję. Przewidziano także dodatkowe mechanizmy zachęcające LOT do wykupu udziałów kapitałowych uzyskanych przez państwo polskie w wyniku dokapitalizowania. Polska przedłożyła biznesplan przygotowany przez LOT w celu wykupu instrumentów służących dokapitalizowaniu. Polska zobowiązała się również do przygotowania strategii wycofania w ciągu 12 miesięcy od przyznania pomocy, chyba że odsetek udziałów należących do państwa spadnie do tego czasu poniżej poziomu 25% kapitału własnego. Jeżeli siedem lat po otrzymaniu pomocy na dokapitalizowanie odsetek udziałów należących do państwa nie spadnie poniżej 15% całkowitego kapitału własnego LOT-u, konieczne będzie przedłożenie Komisji planu restrukturyzacji LOT-u.
  • Warunki dotyczące sposobu zarządzania: Do czasu całkowitego wycofania się państwa LOT i jego spółki zależne będą obowiązywały zakazy dotyczące dywidend oraz wykupu innych akcji, niż akcje należące do państwa. Ponadto dopóki nie zostanie spłacone co najmniej 75% dokapitalizowania, będzie obowiązywało ścisłe ograniczenie wynagrodzenia kadry kierowniczej LOT-u i jego spółek zależnych, w tym zakaz wypłacania premii. Warunki te mają na celu zachęcenie państwa do wycofania swojego udziału kapitałowego, gdy tylko pozwoli na to sytuacja gospodarcza.
  • Zakaz subsydiowania skrośnego i przejęć: Aby zagwarantować, że LOT nie będzie korzystał w sposób nieuzasadniony z pomocy w formie dokapitalizowania ze szkodą dla uczciwej konkurencji na jednolitym rynku, przedsiębiorstwo nie może wykorzystywać pomocy, aby wspierać działalność gospodarczą przedsiębiorstw zintegrowanych, które już przed 31 grudnia 2019 r. znajdowały się w trudnej sytuacji gospodarczej. Ponadto, dopóki nie zostanie spłacone co najmniej 75% dokapitalizowania, LOT i przedsiębiorstwa kontrolowane przez LOT nie będą mogły nabyć więcej niż 10% udziału w przedsiębiorstwach konkurentów lub innych podmiotach prowadzących ten sam rodzaj działalności.
  • Przejrzystość publiczna i sprawozdawczość: LOT będzie musiał publikować informacje o sposobie wykorzystania pomocy, m.in. w jaki sposób jej wykorzystanie wspiera działalność przedsiębiorstwa zgodnie z zobowiązaniami unijnymi i krajowymi w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej.

Komisja stwierdziła, że środki te mają na celu przywrócenie pozycji bilansowej oraz płynności finansowej LOT-u w wyjątkowej sytuacji spowodowanej pandemią koronawirusa. Ponieważ dokapitalizowanie nie przekracza 250 mln EUR, dalsze zobowiązania w celu zapewnienia skutecznej konkurencji nie są wymagane. Środki są konieczne, właściwe i proporcjonalne, biorąc pod uwagę konieczność zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego, zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE i warunkami określonymi w tymczasowych ramach pomocy państwa.

W związku z tym Komisja zatwierdziła środek na podstawie unijnych zasad pomocy państwa.

Fot. AdobeStock